Voordat de zesde staatshervorming werd doorgevoerd, werden de multidisciplinaire teams voor palliatieve zorg gefinancierd door het RIZIV (via de verzekeringsinstellingen) op basis van een overeenkomst.

Sinds de zesde staatshervorming is de GGC verantwoordelijk voor de financiering van deze teams, op basis van dezelfde overeenkomsten. Deze financiering kan worden aangevuld met facultatieve subsidies.

Het beleid met betrekking tot palliatieve zorg, dat aanvankelijk aan Iriscare was toevertrouwd, valt sinds 1 januari 2023 onder de bevoegdheid van de Diensten van het Verenigd College, als onderdeel van de organisatie van de eerstelijnszorg. Het beheer van de financiering van de overeenkomsten via de verzekeringsinstellingen wordt nog steeds uitgevoerd door Iriscare voor rekening van de Diensten van het Verenigd College.

Waarover gaat het?

De WGO definieert palliatieve zorg als alle zorg die tot doel heeft de levenskwaliteit van patiënten en hun naasten te verbeteren, via pijnpreventie en -verlichting, bij een levensbedreigende ziekte die vroegtijdig wordt vastgesteld en nauwkeuring wordt geëvalueerd, en de behandeling van de pijn en andere lichamelijke, psychologische en spirituele problemen die er verband mee houden.

Voor wie?

Elke patiënt die zich in een vergevorderd of terminaal stadium van een ernstige, progressieve en levensbedreigende ziekte bevindt, ongeacht zijn levensverwachting, heeft recht op palliatieve zorg.
Een voldoende breed aanbod van palliatieve zorg en de criteria voor de terugbetaling van die zorg via de sociale zekerheid waarborgen een gelijke toegang tot palliatieve zorg voor alle patiënten, over het gehele zorgaanbod.

Iemand die behoefte heeft aan onafgebroken palliatieve zorg en thuis of in een andere leefomgeving wenst te blijven kan, als de behandelend arts akkoord gaat, een beroep doen op de tussenkomst van een ondersteunend tweedelijnsteam dat gespecialiseerd is in palliatieve zorg.

Werking

De instellingen die op dit gebied actief zijn, streven ernaar:

• de patiënt, thuis of in een andere leefomgeving buiten het ziekenhuis, de best mogelijke omstandigheden te bieden voor een vreedzaam en waardig levenseinde;
• het publiek en de zorgprofessionals bewust te maken over het belang van palliatieve zorg.

In het Brussels Gewest voert Brusano, de ondersteuningsstructuur voor de eerstelijnshulp en -zorg, talrijke opdrachten uit op het gebied van palliatieve zorg, zowel voor patiënten als voor professionals. Brusano heeft ook een documentatiecentrum dat gewijd is aan palliatieve zorg.

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn verschillende multidisciplinaire teams die gespecialiseerd zijn in palliatieve zorg actief. Sommige daarvan worden gesubsidieerd door de Diensten van het Verenigd College en hebben, in sommige gevallen, ook een overeenkomst met Iriscare.

Cité Sérine, een vzw die als pionier therapeutische opvang buiten het ziekenhuis aanbiedt en patiënten van alle leeftijden met ernstige en/of progressieve aandoeningen behandelt, met name voor palliatieve zorg, wordt sinds 1 januari 2023 ook gesubsidieerd door de Diensten van het Verenigd College.

De multidisciplinaire teams die gespecialiseerd zijn in palliatieve zorg

Wie kan hiervan gebruikmaken?

Iemand in zijn laatste levensfase die behoefte heeft aan onafgebroken palliatieve zorg en thuis wenst te blijven (of in een andere leefomgeving) kan, als de behandelend arts akkoord gaat, een beroep doen op de tussenkomst van een ondersteunend tweedelijnsteam, dat gespecialiseerd is in palliatieve zorg.

Wat doet het team?

Het ondersteuningsteam is multidisciplinair en gespecialiseerd in palliatieve zorg.

• Het komt tussen bij de patiënt thuis, in de tweede lijn. Dit betekent dat het samenwerkt met de gebruikelijke verzorgers van de patiënt (arts, verpleegkundige, enz.).  De zorg die het team verstrekt, streeft naar een optimale levenskwaliteit voor de patiënt en zijn gezin.
• Het team staat in voor de zorgcoördinatie zodat het de huidige thuiszorgdiensten kan ondersteunen en hen deskundig advies kan geven.  In bepaalde gevallen kan het zelf zorg verstrekken met instemming van de behandelend arts.
• Het kan ook aangepaste medische apparatuur voorstellen.  In dat geval zal het team de patiënt en zijn naaste omgeving informeren over de mogelijkheden om dergelijke apparatuur te lenen, te huren of aan te kopen. Het kan ook de patiënt en zijn naaste omgeving aanleren hoe bepaalde medische toestellen worden gebruikt.
• Het stelt oplossingen voor op het vlak van pijnbeheersing en levenskwaliteit en kan de patiënt, zijn omgeving en verzorgers psychologische ondersteuning bieden.

Waar vindt de tussenkomst plaats?

• woning van de patiënt;
• rusthuis;
• rust- en verzorgingstehuis;
• psychiatrisch verzorgingstehuis;
• initiatief voor beschut wonen;
• elke andere residentiële instelling.

De door de Diensten van het Verenigd College gesubsidieerde teams komen tussen op het grondgebied van Brussel-Hoofdstad.

Wat houdt de tussenkomst in?

• huisbezoeken of bezoeken in een andere leefomgeving om te helpen bij de palliatieve behandeling;
• kosteloze tussenkomst voor de patiënt en zijn gezin;
• onafgebroken bereikbaarheid, vierentwintig uur per dag, zeven dagen per week.

De begeleiding door het team is kosteloos. Er kunnen echter bepaalde bijkomende kosten worden aangerekend (bv. het persoonlijk aandeel of remgeld voor eventueel gebruikte geneesmiddelen). Het team moet de patiënt of een naaste altijd vooraf informeren over die mogelijke kosten.

Wie beslist over de tussenkomst ?

De behandelend arts is de referentiepersoon voor het behoud in de thuisomgeving. Zijn akkoord is dan ook nodig voor een tussenkomst van het ondersteuningsteam.

Hoe kan ik hulp krijgen van een team voor palliatieve zorg?

De behandeling kan worden aangevraagd door de patiënt, de familie of elke andere betrokken persoon, maar steeds met het akkoord van de behandelend arts. Het verzoek moet worden gericht aan een van de volgende multidisciplinaire teams voor palliatieve zorg die door de Diensten van het Verenigd College worden gesubsidieerd:

Er bestaan ook nog andere multidisciplinaire begeleidingsteams voor palliatieve zorg in Brussel.

Cité Sérine

Tot wie richt deze dienst zich?

Cité Sérine is toegankelijk voor volwassenen en kinderen met ernstige en/of progressieve aandoeningen die behoefte hebben aan onafgebroken, palliatieve en technisch complexe zorg.

De opname van een patiënt volgt de volgende vijf stappen:

• contact door de patiënt of een naaste;
• medisch-psycho-sociale evaluatie: in aanwezigheid van de patiënt en in samenwerking met het ziekenhuisteam en de behandelend arts;
• interne evaluatie: het team van Cité Sérine beoordeelt of de patiënt in aanmerking komt voor een opname, wat vervolgens wordt goedgekeurd door de referentiearts;
• huisvestingsovereenkomst;
• praktische organisatie van de opname.

Wat doet het team en wat houdt de tussenkomst in?

Het team van Cité Sérine biedt specifieke technische en palliatieve zorg die gelijkwaardig is aan de zorg die in een ziekenhuis wordt verleend aan patiënten voor wie, op basis van hun medisch profiel, een opname in het ziekenhuis niet langer noodzakelijk is, maar die niet naar huis kunnen terugkeren. De zorgcontinuïteit wordt gewaarborgd door de vzw aan de hand van een vastgelegd zorgplan dat beschreven is in een therapeutisch project dat tijdens het verblijf van de patiënt regelmatig wordt herzien.

Waar vindt de tussenkomst plaats?

Het therapeutisch opvangcentrum Cité Sérine, dat niet tot de ziekenhuissector behoort, bevindt zich in Schaarbeek.

Hoe kan je deze dienstverlening krijgen?

De patiënt zelf, de familie of elke andere betrokken persoon kan de behandeling aanvragen. Die aanvraag wordt vervolgens beoordeeld op basis van de hierboven beschreven opnameprocedure. De aanvraag moet aan Cité Sérine worden gericht:

Adres zoeken